Çatılarda Dilatasyon Nasıl Yapılır?
Bitişik nizam binalarda binalardan birinin alt katta, diğerinin üst katta olması ya da her iki binanın aynı kota bulunması halinde değişik çözümler gerekir.
İki bina arasına yağış sularının girmesinin mutlaka önlenmesi amacıyla ideal bir ayrıntı halledilmesi ve bu ayrıntıın iki bina arasındaki hareketlere de uyum göstermesi beklenmelidir. Özet olarak, ayrıntıın yağış suyunu geçirmemesi ve harekete imkan vermesi beklenir.
Alt kattaki binanın çatı kaplamasına ideal olması gereken bu ayrıntıda, alt kottaki binanın kalkan duvarının bir oran yükseltilerek bir eğik dere oluşturulması idealdur. Kalkan duvarı yükseltilmeksizin de bir çözüm yapılabilir.
Binaların saçak katlarının aynı olması halinde ayrıntıın çözümü bir dilatasyon ara kesitinin çözümüne dönüşür. Öncelik ile komşu her binaya, çatı kaplama kotuna yakın bir yükseklikte kalkan duvarı yapılması gereklidir; bu kalkan duvarlarının üzerine çatı kaplama kotunun 20-25 cm kadar üzerine çıkan ve kalınlığı aşağı yukarı 10-12 cm olan betonarme bir hatıl dökülmelidir. Komşu İki binadaki bu betonarme hatılların arasındaki boşluğu kapamak üzere metal ya da prekast harpuşta elemanlar kullanılarak çözüme ulaşılır.
Birbirine sınır olan, aynı tipte veya farklı tipteki imalatları birbirinden ayırmak için bırakılan boşluklara dilatasyon denir.
Aynı tip dedik, örneğin beton dökümlerinde belirli aralıklarla dilatasyon bırakılabilir. Temelde, döşemede, blok blok dökülen istinat duvarlarında vb.
Farklı tip yapılar dedik, örneğin seramikten alçıpana gibi farklı malzeme geçişlerinde, dilatasyon derzi bırakılabilir.
Dilatasyonlar yatayda veya düşeyde olabilirler.
Peki dilatasyon neden bırakılır? Bu farklı genleşmelerden doğacak olan hasarları (genleşme çatlakları) önlemek gibi fizilsek kaygılardan, veya çeşitli son bitiş teknikleri ve mimari kaygılardan ötürü olabilir.
Dilatasyonları izolasyon, mimari bitiş vb. nedenlerle kapatan profillere de dilatasyon profili denir.
Aşağıda çeşitli dilatasyon derzi ve dilatasyon profili örnekleri mevcut. Ayrıca kavram kargaşası yaşamamak adına şu yazılarımı da okumanızda yarar var :